Βρυξέλλες: Συνέδρια για την ουμπεροποίηση, το μέλλον της εργασίας και την τύχη της οδηγίας για τις πλατφόρμες
Δύο μεγάλα συνέδρια για την εργασία σε πλατφόρμες πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, καθώς εργαζόμενοι σε πλατφόρμες και πολιτικοί συγκεντρώθηκαν στο φόρουμ Alternatives to Uberisation («Εναλλακτικές στην ουμπεροποίηση»), ενώ ακαδημαϊκοί και ερευνητές παρακολούθησαν την εκδήλωση Future of Work («Το μέλλον της εργασίας»). Όπως ήταν αναμενόμενο, η βασική συζήτηση ήταν η οδηγία για την εργασία σε πλατφόρμες, η οποία μπορεί τελικά να μην είναι εντελώς νεκρή.
Η βελγική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προγραμμάτισε τη διαπραγμάτευση για την οδηγία στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO) στις 11 Μαρτίου, μιας συνόδου υψηλού επιπέδου των κρατών μελών, η οποία διαρκεί συνήθως μια ημέρα για να εγκρίνει συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί πολύ νωρίτερα. Τυπικά, είναι παράτυπο μια οδηγία που έχει απορρίψει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να πάει στο EPSCO, αλλά δεδομένου ότι δεν υπήρξε επίσημη ψηφοφορία κατά τη συνεδρίαση της 16ης Φεβρουαρίου, αυτό γίνεται εφικτό.
Το τι ακριβώς έχει σχεδιάσει το Βέλγιο για να μετατρέψει το «όχι» σε «ναι» μπορεί μόνο να το εικάσει κανείς. Ορισμένες πηγές λένε ότι η πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να ανοίξει ξανά διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο και ότι το μόνο που μπορεί ρεαλιστικά να κάνει το Βέλγιο τώρα είναι να προσπαθήσει να πείσει την Εσθονία και την Ελλάδα να έρθουν σε ρήξη με τη Γαλλία και τη Γερμανία, να κάνουν μια τρομακτική στροφή και να υποστηρίξουν την προσωρινή συμφωνία. Δεν είναι σαφές ποια επιχειρήματα (ή κίνητρα) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αλλάξουν στάση αυτά τα δύο κράτη.
Από την άλλη πλευρά, ο Τόμας Γκέρανσον, ο Σουηδός συνδικαλιστής που παρακολουθεί στενά τα της οδηγίας και ενημερώνει τακτικά για τις εξελίξεις στο Χ, ότι η Γαλλία έχει δηλώσει ότι «είναι έτοιμη να συνεργαστεί για προσαρμογές στο συμβιβαστικό κείμενο και ουσιαστικές διευκρινίσεις». H γαλλική κυβέρνηση λέει τώρα ότι το πρόβλημα με την προσωρινή συμφωνία είναι ότι δεν περιέχει κανένα κριτήριο για την ενεργοποίηση του τεκμηρίου απασχόλησης. Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία προσωρινή συμφωνία άφηνε στην ευχέρεια κάθε κράτους-μέλους να αποφασίσει για τα κριτήρια, μετά την απόρριψη από το Συμβούλιο -τον Δεκέμβριο- των κριτηρίων που διαπραγματεύτηκε κατά την προεδρία της η Ισπανία.
Όλα αυτά προκαλούν σύγχυση. Και το γεγονός ότι ένας τόσο δυνητικά σημαντικός κανονισμός μπορεί να περιβάλλεται από μυστήριο και σύγχυση δεν είναι καλό δείγμα για τη δημοκρατία της Ε.Ε. Το πώς οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες υποτίθεται ότι θα συμμετάσχουν ουσιαστικά σε αυτή τη διαδικασία δεν το ξέρει κανείς. Κανείς δεν είναι σίγουρος για το πού οδηγείται τώρα αυτό το θέμα, και οι εκτιμήσεις σχετικά με τις πιθανότητες μιας συμφωνίας κυμαίνονταν από το «υπάρχουν πολλές πιθανότητες» έως το «είναι εξαιρετικά απίθανο».
Στα δημόσια φόρουμ των διασκέψεων υπήρξε μεγαλύτερη σαφήνεια. Ο Λούντοβιτς Βόετ, συνομοσπονδιακός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ETUC), ήταν ξεκάθαρος ότι η συνομοσπονδία δεν θα προσπαθήσει να πιάσει το θέμα από την αρχή μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, όταν την προεδρία της Ε.Ε. θα αναλάβει η Ουγγαρία και πιθανότατα θα διαμορφωθεί μια δυσμενέστερη ισορροπία δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Κατά τη γνώμη του, τα συνδικάτα θα πρέπει να εξετάσουν «πώς θα εφαρμόσουν την καλύτερη εθνική στρατηγική» για να πιέσουν για ισχυρούς νόμους σχετικά με το εργασιακό καθεστώς στα 23 κράτη-μέλη που ψήφισαν υπέρ της προσωρινής συμφωνίας την περασμένη εβδομάδα. Η καλύτερη λύση, επέμεινε, θα ήταν να περάσει η προσωρινή συμφωνία: «Αν υπάρχει τρόπος να ξεμπλοκαριστεί, πρέπει να γίνει τώρα».
Η Λέιλα Σαΐμπι, ευρωβουλευτής της ομάδας της Αριστεράς, η οποία διοργάνωσε το συνέδριο «Εναλλακτικές στην ουμπεροποίηση», δεν έκρυψε την απογοήτευσή της, λέγοντας στους συνέδρους: «Θα έπρεπε να γιορτάζουμε μια νίκη, αλλά τα πράγματα δεν πήγαν όπως θέλαμε». Είπε ότι είχε λάβει μηνύματα ακόμη κι από ακτιβιστές από το Εκουαδόρ και την Κολομβία: «Οι άνθρωποι είναι απογοητευμένοι παντού».
Ο Μπραχίμ Μπεν Άλι, επικεφαλής του συνδικάτου INV που εκπροσωπεί τους οδηγούς της Uber στη Γαλλία, ο οποίος περπάτησε περισσότερα από 110 χιλιόμετρα από τη Λιλ στις Βρυξέλλες για να συμμετάσχει στο συνέδριο ως διαμαρτυρία για την αποτυχία της Ε.Ε. να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των εργαζομένων στις πλατφόρμες, είπε στους αντιπροσώπους ότι δεν πρέπει να υπάρξει κανένας άλλος συμβιβασμός: «Δεν θέλω να δω καμία νέα έκδοση του κειμένου», δήλωσε.
Πολλοί εργαζόμενοι από όλη την ήπειρο και όχι μόνο (υπήρχε ταυτόχρονη μετάφραση σε εννέα γλώσσες) μοιράστηκαν τις σκέψεις τους και το γενικό αίσθημα ήταν αυτό της υπερηφάνειας για την εκστρατεία που διεξήχθη, αλλά και του φόβου για το τι επιφυλάσσει τώρα το μέλλον για τους εργαζόμενους στην πλατφόρμα. Αυτό συνοψίστηκε ίσως καλύτερα από τη Λέιλα Οντ, διανομέα στο Παρίσι, η οποία είπε ευθέως: «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι: δουλεύουμε όλο και περισσότερο και κερδίζουμε όλο και λιγότερα».
Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι πραγματοποίησαν αυτοσχέδια διαμαρτυρία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο τέλος της διάσκεψης, δεσμεύτηκαν να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο δίκτυο το οποίο θα συνεδριάζει στο εξής τουλάχιστον κάθε χρόνο και θα συντονίζει δράσεις σε όλη την ήπειρο κατά της «ουμπεροποίησης». Αν ένα τέτοιο δίκτυο μπορέσει να αναπτύξει τη συνοχή και τη δύναμη του κινήματος των εργαζομένων στις πλατφόρμες, αυτό θα είναι αποτέλεσμα των αγώνων όλων αυτών των ετών, ακόμη κι αν η Ε.Ε. δεν εκδώσει οδηγία. Με ή χωρίς εργασιακό καθεστώς, η αυτοοργάνωση των εργαζομένων θα είναι αυτή που θα είναι τελικά καθοριστική στον αγώνα ενάντια στην αλγοριθμικά ενορχηστρωμένη επισφάλεια.
