Ευρωπαϊκή οδηγία για τις πλατφόρμες: H Eλλάδα μεταξύ των 12 χωρών που αντιτάχθηκαν
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αρνήθηκε να στηρίξει τη συμφωνία για το κείμενο της οδηγίας για την εργασία σε πλατφόρμες που διαπραγματεύτηκε η ισπανική Προεδρία, προκαλώντας οργισμένες αντιδράσεις από Ευρωπαίους βουλευτές και συνδικαλιστές.
Η συμφωνία θα καθιέρωνε ένα τεκμήριο απασχόλησης στην οικονομία των πλατφορμών σε ολόκληρη την Ε.Ε., καθώς και την παροχή δικαιωμάτων σε όλους τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες σε σχέση με τον αλγοριθμικό έλεγχο της εργασίας τους.
Η συνάντηση των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χθες, Παρασκευή, ήταν καθοριστική για το αν θα περνούσε η συμφωνία, η οποία είχε την υποστήριξη σχεδόν όλων των ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Καθώς ο χρόνος της κοινοβουλευτικής περιόδου, η οποία λήγει επίσημα τον Απρίλιο του 2024, εξαντλείται, υπάρχει πλέον ένα μεγάλο ερώτημα σχετικά με το αν θα υπάρξει καν οδηγία για την εργασία σε πλατφόρμες.
Στη συνεδρίαση 12 κράτη μέλη –Ιταλία, Γαλλία, Τσεχία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Σουηδία και Ελλάδα– δήλωσαν ότι αντιτίθενται στη συμφωνία, ενώ η Γερμανία απείχε. Ως αποτέλεσμα, η πρόταση οδηγίας δεν τέθηκε καν σε ψηφοφορία.
Οι αντιδράσεις εργαζομένων, συνδικαλιστικών ενώσεων και ευρωβουλευτών ήταν έντονες και στρέφονται κυρίως στο πρόσωπο του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.
Σε ανακοίνωσή τους, οι Σοσιαλδημοκράτες ευρωβουλευτές «εκφράζουν την έντονη λύπη τους για το γεγονός ότι στη συνάντηση των εκπροσώπων των κρατών μελών της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες δεν κατέστη δυνατό να επιτευχθεί κοινή θέση για την καλύτερη προστασία των εργαζομένων στις πλατφόρμες. Η αποτυχία αυτή έρχεται μετά την επίτευξη μιας ιστορικής πολιτικής συμφωνίας για έναν νόμο-ορόσημο της Ε.Ε. για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες κατά τη διάρκεια μαραθώνιων διαπραγματεύσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο στις 13 Δεκεμβρίου 2023. Υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών και της ισπανικής Προεδρίας, συντάχθηκε ένα παγκόσμιο πρότυπο για τα δικαιώματα των εργαζομένων στην ψηφιακή εποχή. Οι Σοσιαλδημοκράτες παροτρύνουν τα κράτη μέλη να το προσυπογράψουν στην επόμενη σύνοδό τους, καθώς είναι καθοριστικής σημασίας να οριστικοποιηθεί ο νόμος αυτός μέχρι το τέλος αυτής της νομοθετικής περιόδου και να διασφαλιστεί η προστασία του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου».
Η Ελιζαμπέτα Γκουαλμίνι, αντιπρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών και εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη νέα νομοθεσία της Ε.Ε. για την εργασία σε πλατφόρμες, δήλωσε:
«Είμαι βαθύτατα απογοητευμένη που δεν μπόρεσε να επιτευχθεί συμφωνία σήμερα και σοκαρισμένη που μια χούφτα κρατών μελών της Ε.Ε. εξέφρασαν την πρόθεσή τους να ψηφίσουν κατά αυτού του ιστορικού, ισορροπημένου και εκτεταμένου νόμου για την καλύτερη προστασία των εργαζομένων στις πλατφόρμες. Αυτός ο νέος νόμος θα βελτίωνε σημαντικά τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα 28 εκατομμυρίων εργαζομένων και θα τους προστάτευε από την εκμετάλλευση από τις εταιρείες Uber, Deliveroo, Helpling και παρόμοιες πλατφόρμες. Ταυτόχρονα, θα προστατεύει τους πραγματικά αυτοαπασχολούμενους διασφαλίζοντας την αυτονομία, την ελευθερία και την ευελιξία τους, ενώ θα θωρακίσει τους σωστούς εργοδότες έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού.
«Οι πιέσεις γι’ αυτή την οδηγία ήταν έντονες. Το ευρωπαϊκό λόμπι για την εργασία σε πλατφόρμες καλεί μάλιστα ανοιχτά τα κράτη μέλη να μην εγκρίνουν αυτόν τον νόμο. Τα τελευταία χρόνια, πολλές εταιρείες έχουν δημιουργήσει τζίρο ρεκόρ στις πλάτες των εργαζομένων, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις εργάζονται για τις πλατφόρμες ως εικονικοί αυτοαπασχολούμενοι, χωρίς κοινωνική ασφάλιση. Καλούμε τις κυβερνήσεις της Ε.Ε. να μην πέσουν στην παγίδα των λόμπι της βιομηχανίας. Το να επαίρονται για την κοινωνική Ευρώπη απλώς δεν αρκεί. Η κοινωνική Ευρώπη πρέπει να οικοδομηθεί μέσω συγκεκριμένων δράσεων για την προστασία των ανθρώπων και με την προσαρμογή των νόμων μας στην ψηφιακή εποχή. Είναι καιρός να επιταχύνουμε και να υλοποιήσουμε τα δικαιώματα των εργαζομένων, ιδίως των πιο ευάλωτων. Εδώ διακυβεύεται το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Αν το φαινόμενο μείνει αρρύθμιστο, σύντομα θα γίνουμε μάρτυρες της “πλατφορμοποίησης” ολόκληρης της ευρωπαϊκής οικονομίας με εκτεταμένες συνέπειες, όπως η υπονόμευση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και η έλλειψη κοινωνικής ασφάλισης σε εταιρείες που φοροδιαφεύγουν. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών πρέπει να αντιμετωπίσουν και να νιώσουν την ευθύνη των πράξεών τους, όπως συνέβη με εμένα από την πρώτη στιγμή που διορίστηκα εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».
Ήταν γνωστό ότι η Γαλλία εμφανιζόταν ως μπροστάρης ενός μπλοκ κρατών μελών που αντιτάσσονταν στην οδηγία. Δεν ήταν τυχαία η δήλωση της Γκουαλμίνι πριν από την έναρξη της χθεσινής συζήτησης: «Ο Μακρόν κινδυνεύει να γίνει ο δολοφόνος της κοινωνικής Ευρώπης εάν η Γαλλία αντιταχθεί στην οδηγία για την εργασία σε πλατφόρμες. Δεν καταλαβαίνω πώς η Γαλλία δεν είναι πρόθυμη να παράσχει στους εργαζόμενους σε πλατφόρμες, οι οποίοι αποτελούν μια από τις πιο επισφαλείς κατηγορίες εργαζομένων στην Ε.Ε., βασικά κοινωνικά δικαιώματα». Πρόσθεσε μάλιστα ότι αν η οδηγία καταψηφιστεί, «τα λόμπι θα έχουν κερδίσει. Οι κυβερνήσεις που θα αντιταχθούν (στο κείμενο) είναι εξαρτημένες από τα λόμπι».
Η ευρωβουλευτής Λέιλα Σαΐμπι, η οποία ηγείται των εργασιών της ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την εργασία σε πλατφόρμες, δήλωσε: «Ο Μακρόν δεν αρκείται στο να καταστρέφει τις ζωές των Γάλλων, αλλά δηλητηριάζει τώρα μια ολόκληρη ήπειρο. Εξάγοντας τον ιδεολογικό του εξτρεμισμό στην ευρωπαϊκή σκηνή και μη διστάζοντας να συμμαχήσει με τους χειρότερους αντιδραστικούς, τορπίλισε μια συγκεκριμένη πρόοδο, ένα κείμενο γενικού ενδιαφέροντος για τους Ευρωπαίους. Για να προστατεύσει τους φίλους του από τον Uber και την παρέα του. Είναι αναξιοπρεπές».
Ο Δανός ευρωβουλευτής Νικολάι Βίλουμσεν, έγραψε στο Twitter: «Κακά νέα για τους Ευρωπαίους εργαζόμενους. Ντροπή για τις κυβερνήσεις που μπλόκαραν τη συμφωνία. Ο αγώνας για τα δικαιώματα των εργαζομένων στην πλατφόρμα των εργαζομένων συνεχίζεται και το νέο έτος!».
Ο ευρωβουλευτής Κιμ φαν Σπάρεντακ, ο οποίος εκπροσωπεί την ομάδα των Πρασίνων για την εργασία σε πλατφόρμες, έγραψε επίσης στο Twitter: «Απογοητευτικό το γεγονός ότι η καλύτερη προστασία εκατομμυρίων επισφαλών εργαζομένων στην Ε.Ε. προφανώς πάει πολύ μακριά, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, τη Γαλλίας».
Η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων έγραψε στο Twitter: «Μια μικρή μειοψηφία εμποδίζει το Συμβούλιο να εγκρίνει την ισορροπημένη συμφωνία για την εργασία στις πλατφόρμες. Οι φάκελοι της Uber έδειξαν ότι οι άνθρωποι που σταματούν την πρόοδο εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό με τους λομπίστες των πλατφορμών. Θα συνεργαστούμε με την πλειοψηφία για να παράσχουμε δικαιώματα στους εργαζόμενους στις πλατφόρμες το νέο έτος».
Ο Τζέιμς Φάραρ, ιδρυτής της Worker Info Exchange, μιας ομάδας εκστρατείας για τα δικαιώματα των εργαζομένων σε πλατφόρμες στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε: «Το Συμβούλιο κατέστρεψε τα Χριστούγεννα για εκατομμύρια από τους φτωχότερα αμειβόμενους, τους πλέον εκμεταλλευόμενους εργαζόμενους στην Ευρώπη. Πρόκειται για πλήρη πολιτική αποτυχία, ως αποτέλεσμα της εταιρικής άλωσης από τις Uber, Deliveroo, FreeNow, Just Eat και όλους τους υπόλοιπους. Εκατομμύρια εργαζόμενοι που έχουν περισσότερο ανάγκη την προστασία, πολλοί από τους οποίους είναι μειονότητες, έχουν περιθωριοποιηθεί και εγκαταλειφθεί. Και αναρωτιόμαστε γιατί ο λαϊκισμός βρίσκεται σε άνοδο».
Ο Γίτσε Γκρόεν, διευθύνων σύμβουλος της Just Eat Takeaway, της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής πλατφόρμας διανομής φαγητού, η οποία προσλαμβάνει πολλούς από τους διανομείς της ως υπαλλήλους και υποστηρίζει το καθεστώς απασχόλησης στην οδηγία για την εργασία σε πλατφόρμες, δήλωσε: «Είναι ντροπή το γεγονός ότι η χώρα με την πιο αυστηρή εργατική νομοθεσία, η Γαλλία τορπίλισε την οδηγία για την εργασία σε πλατφόρμες, η οποία θα παρείχε στους εργαζόμενους τα δικαιώματα που απολαμβάνουν όλοι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι. Ευτυχώς, οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. έχουν καλές εθνικές νομοθεσίες».
