Το μέλλον των εργαζομένων στις ψηφιακές πλατφόρμες

Η οικονομία της πλατφόρμας (gig economy) -που χαρακτηρίζεται από την κατά παραγγελία υπηρεσία, την ανεξάρτητη και βραχυπρόθεσμη απασχόληση κατά την οποία οι πάροχοι υπηρεσιών συνδέονται με τους καταναλωτές μέσω εφαρμογών και ιστότοπων για κινητά τηλέφωνα- έφερε επανάσταση στον κλάδο των υπηρεσιών. Περιλαμβάνει την υπηρεσία ride-hailing, τη διανομή φαγητού και τις επαγγελματικές υπηρεσίες. Το φαινόμενο της ουμπεροποίησης αποτελεί την επιτομή της μετασχηματιστικής δύναμης των ψηφιακών πλατφορμών στην αναδιαμόρφωση της φύσης της εργασίας και αντανακλά μια ευρύτερη τάση όπου οι πάροχοι υπηρεσιών συνδέονται απευθείας με τους καταναλωτές, παρακάμπτοντας τις παραδοσιακές δομές απασχόλησης.
Η gig economy είναι ένα σύστημα όπου η συμβολή των εργαζομένων στις κοινωνίες, τις κοινότητες και τις επιχειρήσεις πρέπει να γίνεται σεβαστή και να ανταποδίδεται. Και καθώς η αγορά συνεχίζει να επεκτείνεται, τίθενται σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τα δικαιώματα και την προστασία των εργαζομένων. Οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες, οι οποίοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά αυτού του οικονομικού μοντέλου, λειτουργούν συνήθως ως ανεξάρτητοι εργολάβοι και όχι ως παραδοσιακοί εργαζόμενοι. Χρησιμοποιούν τα δικά τους περιουσιακά στοιχεία και εργαλεία για την παροχή υπηρεσιών. Δεν απολαμβάνουν τα ίδια οφέλη και τις ίδιες προστασίες με τους εργαζόμενους, όπως εγγυημένο κατώτατο μισθό, άδεια μετ\’ αποδοχών ή συνταξιοδότηση. Αντιθέτως, έχουν μεγαλύτερο έλεγχο των ωρών εργασίας τους και μπορούν να επιλέξουν να εργάζονται για πολλές εταιρείες ταυτόχρονα. Η ψηφιακή οικονομία παρέχει αυτές τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας και οικονομικές ευκαιρίες, αλλά εκθέτει επίσης αυτούς τους εργαζόμενους σε οικονομική ανασφάλεια και υπογραμμίζει την ανάγκη για ρυθμιστικές διασφαλίσεις.

Η Αυστραλία βρίσκεται στα πρόθυρα της θέσπισης σημαντικών αλλαγών για τη βελτίωση των συνθηκών για τους εργαζόμενους τις πλατφόρμες. Το επερχόμενο νομοσχέδιο στοχεύει στην αντιμετώπιση της ελάχιστης αμοιβής και της αθέμιτης απενεργοποίησης. Η Επιτροπή Δίκαιης Εργασίας αναμένεται να θεσπίσει ελάχιστα πρότυπα για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες από τον Ιούλιο του 2024. Οι εργαζόμενοι αυτοί θα διατηρήσουν το καθεστώς τους ως ανεξάρτητοι εργολάβοι. Δεν θα δικαιούνται τον εθνικό κατώτατο μισθό που απολαμβάνουν οι παραδοσιακοί εργαζόμενοι, αλλά ενδέχεται να αποκτήσουν πρόσβαση σε ελάχιστα πρότυπα αμοιβών, ποινές και παροχές συνταξιοδότησης. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την προσπάθεια να ευθυγραμμιστούν οι συνθήκες εργασίας με τις απαιτήσεις της ψηφιακής οικονομίας. Η προοδευτική νομοθεσία της Αυστραλίας ανοίγει το δρόμο για ένα μέλλον όπου η τεχνολογία και τα εργασιακά δικαιώματα θα συνυπάρχουν αρμονικά. Άλλα έθνη εργάζονται επίσης ενεργά για την ενίσχυση της ευημερίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες. Οι κυβερνήσεις και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναγνωρίζουν τη σημασία της αντιμετώπισης ζητημάτων όπως η εργασιακή ασφάλεια, η πρόσβαση σε παροχές και η δίκαιη αποζημίωση. Οι πρωτοβουλίες αυτές αντιπροσωπεύουν μια παγκόσμια τάση προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης της σημασίας της διασφάλισης των δικαιωμάτων και της ευημερίας των ατόμων που απασχολούνται σε ευέλικτες, συχνά επισφαλείς, συνθήκες απασχόλησης.
Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται στη διαδικασία κατάρτισης κανονισμών που αποσκοπούν στο να παρέχουν στους εργαζόμενους σε πλατφόρμες πρόσβαση σε παροχές των εργαζομένων. Στόχος είναι να καθιερωθεί ένας ισορροπημένος και δίκαιος ανταγωνισμός μεταξύ των ψηφιακών πλατφορμών και των παραδοσιακών επιχειρήσεων. Το σχέδιο κανόνων θεσπίζει ένα κομβικό πλαίσιο για τον προσδιορισμό ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες θα θεωρούνται εργοδότες εάν πληρούν τουλάχιστον τρία από τα επτά κριτήρια. Τα κριτήρια αυτά περιλαμβάνουν ηλεκτρονική παρακολούθηση της απόδοσης, περιορισμούς στις ώρες εργασίας και τα καθήκοντα, ρυθμίσεις αποκλειστικότητας, ανώτατα όρια αποδοχών, κανόνες εμφάνισης και συμπεριφοράς και περιορισμούς στην υπεργολαβία ή την υποκατάσταση. Το ινδικό κρατίδιο Ρατζαστάν υιοθέτησε νέο φορολογικό νόμο που στοχεύει στις ψηφιακές πλατφόρμες. Επιδιώκει να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της αναπτυσσόμενης ψηφιακής οικονομίας και της ευημερίας του εργατικού δυναμικού της. Βάσει του νόμου αυτού, έως και το 2% των εσόδων που κερδίζουν οι ψηφιακές πλατφόρμες θα διοχετεύεται απευθείας σε ένα πρόγραμμα πρόνοιας που έχει σχεδιαστεί για να στηρίξει την ευημερία και την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων στις πλατφόρμες. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μια αξιοσημείωτη προσέγγιση για την αντιμετώπιση των αναγκών αυτών των εργαζομένων, πολλοί από τους οποίους παλεύουν με την εισοδηματική αστάθεια και την έλλειψη παραδοσιακών παροχών απασχόλησης.
Η συνεργατική προσπάθεια μεταξύ της Διοίκησης Κοινωνικής Ασφάλισης Απασχόλησης και των ψηφιακών πλατφορμών στην Ινδονησία αντιμετωπίζει τις ανάγκες κοινωνικής ασφάλισης αυτών των εργαζομένων, οι οποίοι μπορούν να εγγραφούν ανεξάρτητα στο καθεστώς των μη μισθωτών εργαζομένων με μηνιαία ασφάλιστρα που ξεκινούν από 1,20 δολάρια. Καλύπτει κρίσιμες πτυχές, όπως η ασφάλεια για τραυματισμούς στην απασχόληση, η ασφάλεια θανάτου και η ασφάλεια γήρατος. Για τον σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί ένα διαδικτυακό κανάλι εγγραφής για την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών. Το σύστημα επιτρέπει επίσης στους εργαζόμενους σε πλατφόρμες να διαχειρίζονται τις πληρωμές ασφαλίστρων μέσω ψηφιακών πορτοφολιών. Παρά τη συμβολή τους στην οικονομία, οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες συχνά βρίσκονται χωρίς δίχτυ ασφαλείας, εκτεθειμένοι σε οικονομική αστάθεια και ανασφάλεια. Ήρθε η ώρα να αναγνωριστεί η εξελισσόμενη φύση της εργασίας και να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι τα άτομα αυτά έχουν θεμελιώδη δικαιώματα. Οι συνεργατικές πρωτοβουλίες και η μελετημένη ρύθμιση θα γεφυρώσουν αυτό το χάσμα, προσφέροντάς την ασφάλεια και την προστασία που χρειάζονται.

Share on Facebook