ΗΠΑ: Τα αυτοκινούμενα οχήματα δεν είναι έτοιμα κυκλοφορήσουν στους δρόμους με ασφάλεια, σύμφωνα με μελέτη

Φορτηγά χωρίς οδηγό αναμένεται να κυκλοφορήσουν στους αυτοκινητόδρομους του Τέξας τον Απρίλιο, αλλά μια νέα μελέτη υποδεικνύει ότι τα αυτοκινούμενα οχήματα δεν είναι έτοιμα να μοιραστούν το δρόμο με τους ανθρώπους – δεδομένου ότι τα αυτόνομα αυτοκίνητα στην Καλιφόρνια έχουν εμπλακεί σε μεγάλο αριθμό ατυχημάτων που μπορεί να είχαν αποφευχθεί.

Στην τελευταία της έρευνα, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου George Mason, Μίσι Κάμινγκς, θέλησε να εντοπίσει πού χρειάζονται βελτίωση τα αυτοοδηγούμενα οχήματα. Αυτό που διαπίστωσε στα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό ήταν το «φρενάρισμα-φάντασμα» και η αδυναμία πλοήγησης στην ανθρώπινη οδηγική συμπεριφορά, που οδήγησε σε σχετικά υψηλό αριθμό ατυχημάτων.

Η Κάμινγκς, η οποία διετέλεσε επίσης ανώτερος σύμβουλος για την ασφάλεια στην Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας, εξέτασε τις εταιρείες αυτοκινούμενων οχημάτων από την Καλιφόρνια. Συγκεκριμένα, εξέτασε τρεις από τις πιο γνωστές εταιρείες που αναπτύσσουν αυτοκίνητα χωρίς οδηγό στη «Χρυσή Πολιτεία»: τις Cruise, Waymo και Zoox.

Η μελέτη μελέτησε πρώτα τα ποσοστά ατυχημάτων. Οι ανθρώπινοι οδηγοί εμπλέκονται σε 224 μη θανατηφόρα ατυχήματα ανά 100 εκατομμύρια διανυθέντα χιλιόμετρα σε μη διακρατικούς δρόμους. Οι οδηγοί πλατφορμών (π.χ. Uber και Lyft) έχουν πολύ υψηλότερο ποσοστό, σχεδόν 1.400 ατυχήματα. Τι συμβαίνει όμως με τα αυτοοδηγούμενα οχήματα;

Το παρακάτω γράφημα δείχνει τα ατυχήματα κατά τη δοκιμή και την ανάπτυξη αυτοοδηγούμενων οχημάτων από τον Δεκέμβριο του 2021 έως τον Νοέμβριο του 2023 σε σύγκριση με τα οχήματα πλατφορμών και τον μέσο οδηγό:

ΓΡΑΦΗΜΑ

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συγκρίσεις των ποσοστών ατυχημάτων δεν είναι στατιστικά σημαντικές. Οι οδηγοί καταγράφουν περισσότερα από 3 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα κάθε χρόνο. Τα αυτοκινούμενα οχήματα, από την άλλη πλευρά, διανύουν μόνο εκατομμύρια χιλιόμετρα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

«Η Waymo έχει σταθερά περισσότερα χιλιόμετρα», δήλωσε ο Κάμινγκς στην ιστοσελίδα Land Line. «Αν δώσουμε στη Waymo ένα τεράστιο πλεονέκτημα της αμφιβολίας, θα μπορούσα να πω ότι, στην καλύτερη περίπτωση, είναι στο ίδιο επίπεδο με τους οδηγούς πλατφορμών – οι οποίοι είναι περίπου τέσσερις έως έξι φορές πιο επικίνδυνοι από τον μέσο οδηγό. Με αυτό το αποτέλεσμα θα πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αναρωτηθούμε τι συμβαίνει με αυτούς τους οδηγούς των πλατφορμών».

Διαπιστώνοντας ότι τα ποσοστά ατυχημάτων είναι επιστημονικά άκυρα, η Κάμινγκς θέλησε να εξετάσει τι προκαλεί αυτά τα ατυχήματα. Εκεί ανακάλυψε προβλήματα που είναι ανησυχητικά και για τους οδηγούς και για τους πεζούς.

Φρενάρισμα-φάντασμα

Πάνω από τα μισά από 200 ατυχήματα που προκλήθηκαν από οχήματα των τριών εταιρειών αυτοκινούμενων οχημάτων σε διάστημα δύο ετών ήταν περιστατικά όπου το αυτοκίνητο χωρίς οδηγό χτυπήθηκε από πίσω.

Αν και συχνά θεωρείται ότι φταίει ο οδηγός του αυτοκινήτου που προσκρούει από πίσω σε άλλο όχημα, η Κάμινγκς διαπίστωσε ότι τα αυτοοδηγούμενα οχήματα μπορεί να ευθύνονται σε πολλές περιπτώσεις. Συγκεκριμένα, τα οχήματα αυτά σταματούν απότομα, χωρίς προφανή λόγο, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως «φρενάρισμα-φάντασμα».

«Θα σας πω ότι αυτό που πραγματικά με ανησυχεί, και ειδικά σε σχέση με τα φορτηγά, είναι το γεγονός ότι μπορούμε να αρχίσουμε να βλέπουμε ένα πολύ επικίνδυνο μοτίβο αυτού του φαινομένου», δήλωσε η Κάμινγκς.

Το φρενάρισμα-φάντασμα εμφανίζεται όταν το αυτοοδηγούμενο όχημα βλέπει κάτι που δεν υπάρχει και το αυτοκίνητο ακινητοποιείται απότομα. Τα δεδομένα της μελέτης υποδηλώνουν ότι αυτή η λειτουργία των αυτοοδηγούμενων οχημάτων συνέβαλε στη σύγκρουση οχημάτων που οδηγούνταν από ανθρώπους με αυτά. Σχεδόν τα μισά από όλα τα ατυχήματα που παρατηρήθηκαν ήταν συγκρούσεις στο πίσω μέρος του οχήματος, ποσοστό περίπου διπλάσιο από αυτό των ατυχημάτων που προκαλούν οι άνθρωποι οδηγοί.

Στην πραγματικότητα, η Zoox τελεί υπό ομοσπονδιακή έρευνα γι’ αυτό ακριβώς το ζήτημα. Η Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας εξετάζει τα αυτοκινούμενα οχήματα της εταιρείας που «φρέναραν απροσδόκητα ξαφνικά, προκαλώντας συγκρούσεις».

Η μελέτη επισημαίνει ότι οι εταιρείες αυτοοδήγησης σπεύδουν να κατηγορήσουν τους οδηγούς των εμπλεκόμενων στις συγκρούσεις οχημάτων για «απρόσεκτη οδήγηση». Ωστόσο, οι οδηγοί αιφνιδιάζονται από ξαφνικές επιβραδύνσεις των αυτοκινήτων χωρίς οδηγό χωρίς λόγο.

Στην περίπτωση των Cruise, Waymo και Zoox, οι οποίες λειτουργούν μόνο σε μη υπεραστικούς δρόμους, τα ατυχήματα που προκύπτουν είναι σε χαμηλότερες ταχύτητες και προκαλούν ελάχιστες ζημιές. Αυτό όμως δεν θα συμβεί με τα φορτηγά χωρίς οδηγό.

«Προέρχομαι από μεγάλη γενιά φορτηγατζήδων», δήλωσε η Κάμινγκς. «Το φορτηγό μπορεί να αναποδογυρίσει. Θα υπάρξει μακελειό στο δρόμο. Έτσι, για τα φορτηγά, οι επιπτώσεις των περιπτώσεων φανταστικής πέδησης είναι πολύ πιο τρομερές από ό,τι για το μέσο επιβατικό όχημα».

Ένα μεγάλο ζήτημα είναι οι ψευδαισθήσεις της όρασης των υπολογιστών, δηλαδή τα αυτοκινούμενα αυτοκίνητα που βλέπουν πράγματα που δεν υπάρχουν. Μόνο το 10% των ατυχημάτων στη μελέτη ήταν αποτέλεσμα της αποτυχίας των αυτοκινούμενων αυτοκινήτων να εντοπίσουν ένα αντικείμενο, ενώ περίπου τα μισά αφορούσαν το αυτόνομο αυτοκίνητο που εντόπισε ανύπαρκτα αντικείμενα.

«Ακόμη κι αν είστε καλός οδηγός και προσπαθείτε να αφήσετε αρκετό χώρο ανάμεσα σε εσάς και το προπορευόμενο αυτοκίνητο, δεν είναι σίγουρο ότι αυτός ο χώρος είναι πραγματικά αρκετός», δήλωσε η Κάμινγκς. «Στους ανθρώπους που οδηγούν γύρω από τα αυτοκινούμενα αυτοκίνητα λέω να μην πηγαίνουν πίσω τους. Τους συμβουλεύω να τα παρακάμψουν ή να ακολουθήσουν διαφορετικό δρόμο, επειδή αυτά τα απότομα φρεναρίσματα είναι επικίνδυνα. Επίσης, τους προτρέπω να κινούνται με χαμηλή ταχύτητα, ώστε η ζημιά να περιοριστεί. Αυτό όμως δεν μπορεί να ισχύσει σε μια ενδεχόμενη σύγκρουση με ένα μεγάλο φορτηγό».

Μη προβλεψιμότητα των ανθρώπινων οδηγών

Σχεδόν το ένα τρίτο των ατυχημάτων αυτοκινούμενων οχημάτων προκλήθηκε από τις απροσδόκητες ενέργειες άλλων οχημάτων. Με άλλα λόγια, τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό δυσκολεύονται να καταλάβουν πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι οδηγοί.

Αν και οι κακές αποφάσεις ενός οδηγού (π.χ. παραβίαση κόκκινου σηματοδότη) ήταν ο κύριος παράγοντας που συνέβαλε σε ατυχήματα, «σημαντικός αριθμός περιπτώσεων» απέδειξε ότι «το αυτόνομο όχημα δεν κατανοεί τους κοινωνικούς κανόνες ή δεν τηρεί αμυντική στάση οδήγησης».

«Για παράδειγμα, τα αυτοκινούμενα οχήματα θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν ένα αυτοκίνητο που βγαίνει οπισθοχωρώντας από μια είσοδο στην κυκλοφορία, αλλά δεν θα έκοβαν ταχύτητα ή δεν θα κόρναραν για να ειδοποιήσουν τον οδηγό και, αντ’ αυτού, θα συγκρούονταν με το αυτοκίνητο», αναφέρεται στη μελέτη. «Παρόμοιες καταστάσεις συνέβησαν με αυτόνομα οχήματα που χτύπησαν πόρτες οδηγών που μόλις στάθμευσαν και άνοιξαν την πόρτα για να βγουν από το αυτοκίνητό τους. Οι ικανοί οδηγοί σε τέτοια αστικά περιβάλλοντα έχουν μάθει να προβλέπουν τέτοια κοινά ανθρώπινα λάθη».

Η Κάμινγκς έδωσε ένα παράδειγμα επιβατικών οχημάτων που προσπαθούν να αποφύγουν να βρεθούν πίσω από ένα φορτηγό. Όταν ένας οδηγός φορτηγού προσπαθεί να μπει στη λωρίδα προσπέρασης, δεν είναι ασυνήθιστο για ένα επιβατικό όχημα να επιταχύνει για να παρακάμψει πρώτα το φορτηγό. Οι αισθητήρες ενός αυτόνομου συστήματος μπορεί να δουν το επιβατικό όχημα – αλλά όπως επισήμανε η Κάμινγκς, σε κάποιο σημείο η φυσική αναλαμβάνει δράση. Εάν ένα φορτηγό χωρίς οδηγό αντιδράσει υπερβολικά σε ταχύτητες αυτοκινητόδρομου, αυτό θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο.

Ουσιαστικά, τα αυτοκινούμενα οχήματα μιμούνται τη νοημοσύνη αλλά δεν διαθέτουν πραγματική νοημοσύνη. «Πρόκειται απλώς για μηχανές στατιστικής πρόβλεψης που προβλέπουν πάντα τη μέση συμπεριφορά», δήλωσε ο Κάμινγκς. «Δυστυχώς, στους δρόμους, βλέπουμε πολλή μη μέση συμπεριφορά». Η προβληματική οδήγηση από ανθρώπους οδηγούς μπορεί να θεωρείται χαμηλής πιθανότητας, αλλά όχι για τους οδηγούς φορτηγών. Λόγω του μεγέθους τους και των συνήθως χαμηλότερων ταχυτήτων τους, τα φορτηγά αλληλεπιδρούν με περισσότερη συμπεριφορά «χαμηλής πιθανότητας» από ό,τι τα περισσότερα οχήματα.

Πώς θα βελτιωθεί η τεχνολογία των αυτοοδηγούμενων οχημάτων

Παρά τα ελάχιστα κολακευτικά ερευνητικά αποτελέσματα, η τεχνολογία των αυτοοδηγούμενων οχημάτων έχει βελτιωθεί και θα συνεχίσει να βελτιώνεται. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα και ρυθμιστική εποπτεία για να κυκλοφορήσουν τα οχήματα χωρίς οδηγό στους δρόμους με ασφάλεια.

Σύμφωνα με την Κάμινγκς, η κυβερνητική εποπτεία επαφίεται στις πολιτείες. Πολλά από τα δεδομένα που χρησιμοποίησε στη μελέτη της προήλθαν από μια μόνιμη γενική εντολή της Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας του 2021, η οποία απαιτεί από τις εταιρείες αυτόνομων οχημάτων να αναφέρουν ορισμένα ατυχήματα. Αυτή η απαίτηση όμως ενδέχεται να καταργηθεί. Τον Δεκέμβριο του 2024, το Reuters αποκάλυψε ότι η ομάδα του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ συνέστησε την κατάργηση των απαιτήσεων αναφοράς ατυχημάτων της μόνιμης γενικής διαταγής της Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικής Κυκλοφορίας. Η Tesla, που ανήκει στον Ίλον Μασκ, αντιτάσσεται σε αυτή την απαίτηση. Τα οχήματα της εταιρείας, όμως ευθύνονται για το 84% των περισσότερων από 2.000 ατυχημάτων που αναφέρθηκαν από όλες τις εταιρείες. Και ο Μασκ είναι πλέον το δεξί χέρι του Τραμπ…

Η Κάμινγκς δήλωσε ότι η Καλιφόρνια έχει κάνει καλή δουλειά με τη συλλογή δεδομένων για τα ατυχήματα από τις εταιρείες. Το Τέξας, από την άλλη πλευρά, δεν το έχει κάνει. Αυτό θα μπορούσε να είναι προβληματικό, με τα φορτηγά χωρίς οδηγό να έχει προγραμματιστεί να αναπτυχθούν στους δημόσιους δρόμους του Τέξας τον Απρίλιο. Οι κυβερνητικές υπηρεσίες πρέπει να συλλέγουν αυτά τα δεδομένα, ώστε ερευνητές όπως η Κάμινγκς να συνεχίσουν να τα μελετούν για να εντοπίσουν τα προβλήματα και τις πιθανές λύσεις. Χωρίς αυτές τις πληροφορίες, εναπόκειται στις εταιρείες αυτοκινούμενων οχημάτων να αυτοαναλύσουν τα δεδομένα τους.

Εκτός από τη σύστασή της για την επίλυση των προβλημάτων με το φρενάρισμα-φάντασμα, η μελέτη συνιστά επίσης την εξεύρεση τρόπων για να διδάσκονται τα αυτοκινούμενα οχήματα πώς να οδηγούν αμυντικά. Τα αυτόνομα οχήματα έχουν αποδείξει ότι «μπορούν να οδηγούν με τρόπο που είναι τεχνικά νόμιμος», αναφέρει η μελέτη, αλλά «παραβιάζουν σοβαρά τους “κανόνες του δρόμου” που τηρούνται από τους ανθρώπους οδηγούς».

Ένα μόνο θανατηφόρο ατύχημα με αυτοκινούμενο όχημα θα μπορούσε να ανακόψει την πορεία μιας εταιρείας – και ολόκληρης της βιομηχανίας αυτόνομων οχημάτων. Ενώ ορισμένες εταιρείες θέλουν να είναι οι πρώτες που θα αναπτύξουν εμπορικά την αυτοκινούμενη οδήγηση, η Κάμινγκς λέει ότι το να είναι κανείς δεύτερος, τρίτος ή τέταρτος μπορεί να είναι καλύτερο.

Τόνισε επίσης ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προχωρήσουν με προσοχή. «Οποιοδήποτε μαζικό ατύχημα αυτοκινούμενου αυτοκινήτου ή φορτηγού θα έχει συντριπτικά αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη τη βιομηχανία», δήλωσε.

Στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου Τεχνολογίας Cantor την Τρίτη 11 Μαρτίου, η Aurora Innovation επιβεβαίωσε ότι θα ξεκινήσει διαδρομές φορτηγά χωρίς οδηγό τον Απρίλιο σε μια καθορισμένη διαδρομή μεταξύ Ντάλας και Χιούστον.