Τα ευρωπαϊκά κράτη ενθαρρύνουν με κίνητρα την μετάβαση των ταξί  στην ηλεκτροκίνηση αλλά αποφεύγουν την υποχρεωτικότητα

Του Βασίλη Σιάσσου

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω οδηγιών όπως η Οδηγία για τα Καθαρά Οχήματα (Clean Vehicles Directive, 2019/1161), ενθαρρύνει τα κράτη – μέλη να αυξήσουν τον αριθμό των οχημάτων χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών σε δημόσιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των ταξί, αλλά οι συγκεκριμένες απαιτήσεις και χρονοδιαγράμματα ποικίλλουν ανά χώρα. Για παράδειγμα, η οδηγία θέτει στόχους για το ποσοστό καθαρών οχημάτων ταξί έως το 2025 και το 2030, αλλά δεν ορίζει υποχρεωτική ταξινόμηση ηλεκτρικών ταξί για ιδιώτες. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές για την υποχρεωτική χρήση ηλεκτρικών ταξί και οι σχετικές ημερομηνίες ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των 27 κρατών – μελών της Ε.Ε.

Αυστρία: Δεν υπάρχει εθνική νομοθεσία που να επιβάλλει υποχρεωτική ταξινόμηση ηλεκτρικών ταξί. Ωστόσο, ο δήμος της Βιέννης προωθεί την ηλεκτροκίνηση μέσω κινήτρων, όπως επιδοτήσεις για την αγορά ηλεκτρικών ταξί. Η Αυστρία έχει θέσει ως στόχο τον πλήρη εξηλεκτρισμό του συνολικού στόλου οχημάτων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των ταξί, έως το 2030.

Βέλγιο: Στις Βρυξέλλες, από το 2025, τα νέα ταξί στην περιοχή της πρωτεύουσας πρέπει να είναι ηλεκτρικά ή να πληρούν αυστηρά πρότυπα εκπομπών, ενώ στόχος είναι το 2030 όλα τα ταξί να είναι μηδενικών εκπομπών ρύπων. Στις περιφέρειες της Φλάνδρας και της Βαλονίας, ωστόσο, δεν υφίστανται αντίστοιχες απαιτήσεις, αλλά προσφέρονται κίνητρα αγοράς ηλεκτρικού οχήματος μέσω επιδοτήσεων.

Βουλγαρία: Δεν έχει ανακοινωθεί κάποια ημερομηνία για υποχρεωτική ταξινόμηση ηλεκτρικών ταξί σε εθνικό επίπεδο. Η Βουλγαρία προσφέρει περιορισμένα κίνητρα για την απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά η υιοθέτησή τους από τον κλάδο των ταξί είναι χαμηλή, εξαιτίας της έλλειψης υποδομών φόρτισης και του υψηλού κόστους αγοράς.

Κροατία: Δεν υφίσταται υποχρέωση για αγορά ηλεκτρικών ταξί. Οι δήμοι του Ζάγκρεμπ και του Ντουμπρόβνικ ενθαρρύνουν την ηλεκτροκίνηση μέσω επιδοτήσεων. Η χώρα επικεντρώνεται σε τουριστικές περιοχές για την προώθηση ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά χωρίς δεσμευτικούς κανονισμούς για ταξί.

Κύπρος: Δεν υπάρχει υποχρεωτική νομοθεσία για ηλεκτρικά ταξί. Το Υπουργείο Μεταφορών προσφέρει επιδοτήσεις για ηλεκτρικά οχήματα μέσω του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά». Η Κύπρος στοχεύει σε σταδιακή αύξηση των ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά η αγορά ταξί  κυρίως με συμβατικά οχήματα.

Τσεχία: Η Πράγα έχει θεσπίσει κίνητρα για ηλεκτρικά ταξί, αλλά δεν υπάρχει εθνική υποχρέωση. Η κυβέρνηση προωθεί την ηλεκτροκίνηση μέσω επιδοτήσεων. Η υιοθέτηση ηλεκτρικών ταξί από τον κλάδο είναι περιορισμένη λόγω κόστους και υποδομών.

Δανία: Η χώρα έχει φιλόδοξους στόχους όσον αφορά τις μηδενικές εκπομπές ρύπων. Στην πρωτεύουσα Κοπεγχάγη από το 2025 όλα τα νέα ταξί πρέπει να είναι ηλεκτρικά ή υδρογονοκίνητα, με στόχο την πλήρη μετάβαση σε στόλο μηδενικών εκπομπών ρύπων έως το 2030. Η κυβέρνηση προσφέρει φορολογικές ελαφρύνσεις και επιδοτήσεις για την αγορά τους.

Εσθονία: Δεν υπάρχει υποχρέωση ταξινόμησης μόνο ηλεκτρικών ταξί. Η Εσθονία έχει επενδύσει σε υποδομές φόρτισης και παρέχει κίνητρα για ηλεκτρικά οχήματα, με την πρωτεύουσα Ταλίν να ενθαρρύνει τη χρήση ηλεκτρικών ταξί μέσω επιδοτήσεων, αλλά η μετάβαση είναι εθελοντική.

Φινλανδία: Ο δήμος του Ελσίνκι έχει θέσει στόχο όλα τα ταξί να είναι μηδενικών εκπομπών έως το 2030, χωρίς αυτό να είναι υποχρέωση, αλλά με ισχυρά κίνητρα. Η Φινλανδία προσφέρει επιδοτήσεις και φορολογικές απαλλαγές για ηλεκτρικά οχήματα.

Γαλλία: Το Παρίσι απαιτεί από το 2024 όλα τα νέα ταξί να είναι ηλεκτρικά ή υβριδικά χαμηλών εκπομπών ρύπων, με στόχο μηδενικές εκπομπές έως το 2030. Η εθνική νομοθεσία προωθεί την ηλεκτροκίνηση μέσω του νόμου για την ενεργειακή μετάβαση. Η Γαλλία προσφέρει επιδοτήσεις έως 7.000 ευρώ για την αγορά ηλεκτρικού οχήματος και απαλλαγές από τέλη κυκλοφορίας.

Γερμανία: Δεν υπάρχει εθνική υποχρέωση, αλλά πόλεις όπως το Βερολίνο, το Μόναχο και το Αμβούργο έχουν ζώνες χαμηλών εκπομπών, ενθαρρύνοντας τα ηλεκτρικά ταξί. Ειδικά για το Αμβούργο, η αγορά νέου ταξί με θερμικό κινητήρα απαγορεύετε από τις αρχές του 2025. Το Βερολίνο στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές για τα ταξί έως το 2030. H κυβέρνηση επιδοτεί την αγορά ηλεκτρικού ταξί με 9.000 ευρώ, ενώ δίνεται προτεραιότητα σε άδειες για ηλεκτρικά ταξί.

Ουγγαρία: Δεν υπάρχει υποχρέωση για τα νέα ταξινομούμενα ταξί. Η Βουδαπέστη προσφέρει κίνητρα για ηλεκτρικά ταξί, όπως δωρεάν στάθμευση και πρόσβαση σε λεωφορειολωρίδες.Το ποσοστό των ηλεκτρικών ταξί όμως είναι χαμηλό λόγω κόστους.

Ιρλανδία: Στο Δουβλίνο απαιτείται από το 2025 όλα τα νέα ταξί να είναι ηλεκτρικά ή υβριδικά χαμηλών εκπομπών. Η εθνική στρατηγική στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές έως το 2030. Η επιδότηση για την αγορά ηλεκτρικού οχήματος ανέρχεται σε 10.000 ευρώ.

Ιταλία: Παρότι δεν είναι υποχρεωτική η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, ο δήμος της Φλωρεντίας εφάρμοσε μια πολιτική που απαιτεί οι νέες άδειες ταξί να αντιστοιχούν σε ηλεκτρικά οχήματα. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία περιλαμβάνει τέλος για τις νέες άδειες και αποζημίωση για τους υφιστάμενους φορείς εκμετάλλευσης ταξί, οδήγησε στον επιτυχημένο εξηλεκτρισμό του στόλου ταξί της πόλης. Η Ρώμη και το Μιλάνο προωθούν τα ηλεκτρικά ταξί μέσω κινήτρων και ζωνών χαμηλών εκπομπών ρύπων στις οποίες επιτρέπεται η κυκλοφορία μόνο ηλεκτρικών ταξί. Στόχος είναι οι μηδενικές εκπομπές ρύπων στις μεγάλες πόλεις έως το 2030.

Λετονία: Δεν απαιτείται τα νέα ταξί να είναι ηλεκτρικά. Ο δήμος της πρωτεύουσας Ρίγα προσφέρει κίνητρα, όπως φορολογικές απαλλαγές, για ηλεκτρικά ταξί.

Λιθουανία: Δεν υπάρχει νομοθεσία για την υποχρεωτική ταξινόμηση νέων ηλεκτρικών ταξί. Το Βίλνιους ενθαρρύνει την αγορά τους μέσω επιδοτήσεων. Η Λιθουανία επενδύει σε σταθμούς φόρτισης, αλλά η μετάβαση είναι εθελοντική.

Λουξεμβούργο: Η χώρα στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές για όλα τα οχήματα έως το 2030. Τα νέα ταξί υποχρεούνται να είναι ηλεκτρικά ή υδρογονοκίνητα από το 2025. Τα κίνητρα για την αγορά τους περιλαμβάνουν επιδοτήσεις (έως 8.000 ευρώ) και δωρεάν φόρτιση σε δημόσιους σταθμούς.

Μάλτα: Δεν υφίσταται υποχρέωση αγοράς ηλεκτρικού ταξί για τις νέες ταξινομήσεις. Η Μάλτα προσφέρει επιδοτήσεις για ηλεκτρικά οχήματα, αλλά η αγορά ταξί παραμένει περιορισμένη.

Ολλανδία: Στο Άμστερνταμ από το 2025 όλα τα νέα ταξί απαιτείται να είναι ηλεκτρικά. Η εθνική πολιτική στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές για όλα τα οχήματα έως το 2030. Οι επιδοτήσεις ανέρχονται σε 5.000 ευρώ, ενώ το δίκτυο φόρτισης είναι εκτεταμένο.

Πολωνία: Δεν υπάρχει υποχρέωση μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση. Η Βαρσοβία και η Κρακοβία προσφέρουν κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών ταξί.

Πορτογαλία: Η Λισαβόνα στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές για τα ταξί έως το 2030. Δεν υπάρχει εθνική υποχρέωση, αλλά παρέχονται κίνητρα, όπως επιδότηση έως 7.000 ευρώ και πρόσβαση σε ζώνες χαμηλών εκπομπών.

Ρουμανία: Δεν υπάρχει υποχρέωση ταξινόμησης ηλεκτρικών ταξί. Το Βουκουρέστι προσφέρει κίνητρα για ηλεκτρικά οχήματα, τα οποία όμως δεν αρκούν – όπως και οι υποδομές φόρτισης.

Σλοβακία: Δεν υπάρχει υποχρέωση μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση. Η Μπρατισλάβα ενθαρρύνει την αγορά ηλεκτρικών ταξί μέσω επιδοτήσεων.

Σλοβενία: Δεν υπάρχει ημερομηνία υποχρεωτικής ταξινόμησης ηλεκτρικών ταξί. Η Λιουμπλιάνα προσφέρει κίνητρα για την αγορά τους. Η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση είναι γενικά περιορισμένη, λόγω μικρής αγοράς.

Ισπανία: Η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη απαιτούν από το 2025 τα νέα ταξί να είναι ηλεκτρικά ή υβριδικά χαμηλών εκπομπών ρύπων, με στόχο μηδενικές εκπομπές ρύπων το 2030. Τα κίνητρα αγοράς είναι επιδοτήσεις έως 7.000 ευρώ και πρόσβαση σε ζώνες περιορισμένης κυκλοφορίας.

Σουηδία: Στη Στοκχόλμη από τις αρχές του 2025 όλα τα νέα ταξί απαιτείται να είναι ηλεκτρικά ή υδρογονοκίνητα. Η εθνική πολιτική στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές έως το 2030. Η κυβέρνηση επιδοτεί την αγορά τους με ποσά έως 10.000 ευρώ, ενώ το δίκτυο των σταθμών φόρτισης είναι εκτεταμένο.

Νορβηγία: Αν και δεν υπάρχει εθνική νομοθεσία για τον εξηλεκτρισμό του στόλου των ταξί,, πολλοί δήμοι έχουν θέσει τις δικές τους προθεσμίες για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση. Για παράδειγμα, το Όσλο απαιτεί όλα τα ταξί να είναι ηλεκτρικά από την 1η Νοεμβρίου 2024. Η χώρα, πρωτοπόρος στη μετάβαση, με υψηλό ποσοστό πωλήσεων νέων αυτοκινήτων να είναι ηλεκτρικά, έχει θεσπίσει διάφορα κίνητρα, όπως φορολογικές απαλλαγές και μειωμένα τέλη κυκλοφορίας για τα ηλεκτρικά οχήματα. 

Φινλανδία: Η αγορά ηλεκτρικού ταξί δεν είναι υποχρεωτική στη Φινλανδία. Η κυβέρνηση επεξεργάζεται μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, την προώθηση της διαθεσιμότητας και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών ταξί, οι οποίες ενδέχεται να περιλαμβάνουν στο μέλλον και ζητήματα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.

Ηνωμένο Βασίλειο: Όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο, και ειδικά το Λονδίνο, υπάρχει μια ώθηση προς την κατεύθυνση της υποχρεωτικής χρήσης ηλεκτρικών ταξί, με γνώμονα για μείωση των εκπομπών ρύπων και βελτίωση της ατμόσφαιρας. Η Αρχή Μεταφορών απαιτεί όλα τα νέα ταξί που αδειοδοτούνται για πρώτη φορά από το 2023 και μετά να είναι μηδενικών εκπομπών ρύπων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει είτε να είναι αμιγώς ηλεκτρικά είτε να διαθέτουν υβριδικό σύστημα που επιτρέπει ένα συγκεκριμένο εύρος οδήγησης (π.χ. 10 ή 20 μίλια) χωρίς εκπομπές ρύπων. 

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει επίσης θεσπίσει ένα πλαίσιο για τα οχήματα μηδενικών εκπομπών που αφορά τους κατασκευαστές αυτοκινήτων, απαιτώντας να πωλούν ένα συγκεκριμένο ποσοστό ηλεκτρικών οχημάτων κάθε χρόνο. Η εντολή αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050.