Γαλλία: Το Ακυρωτικό Δικαστήριο επικύρωσε την καταδίκη της πλατφόρμας Transopco για αθέμιτο ανταγωνισμό κατά των ταξί και το εργασιακό καθεστώς των οδηγών της
Με απόφαση που εκδόθηκε την Τετάρτη 25 Ιουνίου, το Ακυρωτικό Δικαστήριο, το ανώτατο δικαστήριο της Γαλλίας, εξέδωσε την ετυμηγορία του σε μια υπόθεση μεταξύ της Transopco, μιας πλατφόρμας διαμεσολάβησης, και της Viacab, η οποία διαχειρίζεται ένα κέντρο κράτησης ταξί στην περιοχή του Παρισιού. Στο επίκεντρο της συζήτησης η «ηλεκτρονική λεηλασία» και το καθεστώς των οδηγών.
Η υπόθεση μεταξύ του κέντρου διαμεσολάβησης Transopco και του κέντρου κρατήσεων ταξί Viacab ξεκίνησε με αφορμή τον γεωγραφικό εντοπισμό σε πραγματικό χρόνο. Η Transopco προσέφερε στους χρήστες της τη δυνατότητα να βλέπουν στο smartphone τους τα διαθέσιμα οχήματα γύρω τους, και τους εκτιμώμενους χρόνους άφιξης, ακόμη και πριν από την παραγγελία. Αυτό το εξαιρετικά πρακτικό χαρακτηριστικό, ωστόσο, αποτελούσε μια σημαντική παραβίαση του Κώδικα Μεταφορών.
Η πρακτική αυτή έχει ονομασία: «ηλεκτρονική λεηλασία». Σε αντίθεση με ένα ταξί που σταθμεύει στο δρόμο αναζητώντας πελάτες, η ψηφιακή εκδοχή συνίσταται στην ενημέρωση των χρηστών για τη θέση των οχημάτων στον δημόσιο δρόμο. Από νομικής άποψης, το προνόμιο αυτό προορίζεται αποκλειστικά για τα ταξί, καθώς ο Κώδικας Μεταφορών προβλέπει ρητά ότι τα ενοικιαζόμενα οχήματα απαγορεύεται να το πράξουν.
Αναλυτικότερα, οι οδηγοί ενοικιαζόμενων και οι πλατφόρμες τους δεν μπορούν να αποκαλύψουν ούτε τη θέση ούτε και τη διαθεσιμότητα ενός οχήματος πριν από την κράτηση. Η Transopco ξεπέρασε αυτή την κόκκινη γραμμή εμφανίζοντας αυτές τις πληροφορίες στην εφαρμογή της, γεγονός που της έδωσε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των ταξί που συμμορφώνονται με αυτούς τους αυστηρούς κανονισμούς.
Εκτός από τον γεωγραφικό εντοπισμό, η υπόθεση που έφθασε στο δικαστήριο εγείρει ένα άλλο ακανθώδες ζήτημα: την ιδιότητα των οδηγών. Αν και επίσημα δηλωμένοι ως αυτοαπασχολούμενοι πάροχοι υπηρεσιών, οι οδηγοί της Transopco ήταν στην πραγματικότητα υπάλληλοι; Το Εφετείο του Παρισιού και στη συνέχεια το Ακυρωτικό Δικαστήριο απάντησαν καταφατικά.
Οι δικαστές ανέλυσαν τη σύμβαση σύμπραξης που πρότεινε η πλατφόρμα. Το συμπέρασμά τους ήταν σαφές: παρά τον νομικό μανδύα, υπήρχε σχέση υποτέλειας. Οι οδηγοί έπρεπε να είναι άμεσα διαθέσιμοι μόλις συνδεθούν, να ακολουθούν αυστηρές διαδικασίες, να ακολουθούν τη συντομότερη διαδρομή και να συμμορφώνονται με τις λεπτομερείς απαιτήσεις ποιότητας της εταιρείας. Εν ολίγοις, όλα τα χαρακτηριστικά της μισθωτής εργασίας.
Επιπλέον, η Transopco καθόριζε μονομερώς τους ναύλους και επέβαλε προωθητικές προσφορές στους οδηγούς. Το σύστημα πριμοδότησης, το οποίο εξαρτιόταν από τον αριθμό των δρομολογίων που πραγματοποιούνταν εντός καθορισμένων χρονικών περιθωρίων, σε συνδυασμό με τη συνεχή παρακολούθηση μέσω γεωεντοπισμού και τις κυρώσεις για τυχόν καθυστερήσεις κατέδειξε σαφώς τη σχέση υπαλληλίας που χαρακτηρίζει τη μισθωτή απασχόληση.
Αυτή η απόφαση αποτελεί πλέον νομικό προηγούμενο στη ρύθμιση των ψηφιακών πλατφορμών. Επικυρώνοντας την απόφαση του Εφετείου που υποχρέωση την Transopco να καταβάλει αποζημίωση ύψους 150.000 ευρώ στη Viacab, το Ακυρωτικό Δικαστήριο έδωσε το στίγμα του. Η συμμόρφωση με το νόμο δεν είναι διαπραγματεύσιμη, ακόμη και στην ψηφιακή εποχή. Και η τεχνολογική καινοτομία δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για την καταστρατήγηση των υφιστάμενων κανονισμών.
Οι πλατφόρμες θα πρέπει τώρα να επανεξετάσουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους νομικούς περιορισμούς. Για τους χρήστες, η απόφαση εγγυάται δικαιότερο ανταγωνισμό μεταξύ ταξί και ενοικιαζόμενων, καθώς παίκτης θα πρέπει να παίζει με τους ίδιους κανόνες, χωρίς αθέμιτο τεχνολογικό πλεονέκτημα.
