Το ταξί στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης
Η δεκαετία 2010 – 2020 μπορεί να χαρακτηριστεί ως η δεκαετία που άλλαξε ο κόσμος. Τόσο οι κοινωνίες, όσο και η παγκόσμια οικονομία λειτουργούν στο πλαίσιο μιας ψηφιακής επανάστασης. Οι ψηφιακές πλατφόρμες που συνδέουν προμηθευτές υπηρεσιών και αγαθών με καταναλωτές, έγιναν η αιτία αφενός μεν να δημιουργηθούν νέα επιχειρηματικά μοντέλα, αφετέρου να αλλάξουν τα καταναλωτικά πρότυπα. Οι επιχειρήσεις της «νέα οικονομίας» εισέβαλαν στη ζωή μας ξαφνικά, τις περισσότερες φορές καταπατώντας τους ισχύοντες κανονισμούς. Στον τομέα των επιβατικών μεταφορών, οι επιχειρήσεις των ταξί βίωσαν μια απίστευτη επίθεση. Πολυεθνικές εταιρίες όπως η Uber, εξαπλώθηκαν πολύ γρήγορα, αγνοώντας συνήθως τους τοπικούς κανονισμούς. Κάτω από την προστατευτική ομπρέλα της Κοινωνίας της Πληροφορίας, εκμεταλλεύτηκαν τα νομοθετικά κενά και την αδράνεια των περισσοτέρων κυβερνήσεων και «εισέβαλαν» στον τομέα των μεταφορών, αλλοιώνοντας τα χαρακτηριστικά μιας παραδοσιακής αγοράς. Βίαιες συγκρούσεις και διαδηλώσεις ταξιτζήδων σε όλο τον κόσμο κατεγράφησαν από τις αρχές της δεκαετίας μέχρι και σήμερα. Πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να φανεί φως από τις δικαστικές αίθουσες και τα εθνικά κοινοβούλια. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον Δεκέμβριο του 2017 με την απόφαση στην διαμάχη Elite Taxi (Ισπανία) και Uber ξεκαθάρισε ότι: Οποιαδήποτε πλατφόρμα παρέχει υπηρεσίες στον τομέα των επιβατικών μεταφορών δεν εμπίπτει στους κανονισμούς της Κοινωνίας της Πληροφορίας, αλλά σε αυτούς που αφορούν τον κλάδο των μεταφορών. Ως εκ τούτου κάθε τέτοια επιχείρηση οφείλει να προσαρμοστεί με την εκάστοτε εθνική νομοθεσία περί μεταφορών.
Σε αυτό τo βιβλίο, προσπάθησα να καταγράψω την βασική νομοθεσία των Ταξί και των Ενοικιαζομένων Αυτοκινήτων με Οδηγό στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η καταγραφή αυτή βασίστηκε κυρίως στην μελέτη της Κομισιόν για τις συγκεκριμένες κατηγορίες επιβατικών μεταφορών που ολοκληρώθηκε το 2016. Κάποια από αυτά το νομοθετήματα πολύ πιθανόν να μην ισχύουν σήμερα. Ωστόσο είναι ενδεικτικά της φιλοσοφίας που διέπει τους νομοθέτες αλλά και της παντελούς έλλειψης πρόβλεψης για τις διαμεσολαβητικές εταιρίες που είχαν ήδη ξεκινήσει να μπαίνουν στις μεγάλες αγορές του Ταξί, όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Παρίσι κ.λ.π..
Κορυφαίοι οικονομικοί αναλυτές από όλο τον κόσμο ασχολήθηκαν με αυτό το ρυθμιστικό κενό που υπήρχε για τον κλάδο των Ταξί και προσπάθησαν να διερευνήσουν το πρόβλημα μέσα από επιστημονικές μελέτες και μέσα από μια πολυεπίπεδη συνταγματική προσέγγιση (αν και κατά πόσο δηλαδή καταπατώνται τα εργασιακά, οικονομικά και άλλα δικαιώματα των εργαζομένων στην βιομηχανία των Ταξί και των Ενοικιαζομένων Αυτοκινήτων με Οδηγό).
Για την κατανόηση της κοινής οικονομίας και του νέου επιχειρηματικού μοντέλου που εισήγαγαν οι ψηφιακές πλατφόρμες, στο πρώτο μέρος του βιβλίου παρουσιάζονται διάφορα επιστημονικά άρθρα και μελέτες για την συνύπαρξη των νέων τεχνολογιών και της παραδοσιακής βιομηχανίας Ταξί. Είναι ευδιάκριτα τα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα ρύθμισης των ταξί και αντιστρόφως ανάλογα αυτά των ψηφιακών πλατφορμών. Παρουσιάζονται επίσης, οι βασικές θέσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Μεταφορών (IRU) για την πρόσβαση στο επάγγελμα του Αυτοκινητιστή Ταξί, την ανάγκη εκσυγχρονισμού των Κανονισμών και την ένταξη των ψηφιακών πλατφορμών στο ίδιο φορολογικό και νομοθετικό πλαίσιο που διέπει όλους τους επαγγελματίες του κλάδου.
Βασίλης Σιάσσος
