Από τη στιγμή του «εύρηκα» στην παγκόσμια κυριαρχία.
Ένα χρονοδιάγραμμα της επιθετικής επέκτασης της Uber
Τα διαρρεύσαντα αρχεία της Uber δείχνουν πώς η εφαρμογή ταξί εισήλθε σε πόλεις σε όλο τον κόσμο μέσω ενός συνδυασμού lobbying, χειραγώγησης της τεχνολογίας, παραβίασης των κανονισμών και εκμετάλλευσης των οδηγών.
Εδώ παρακολουθούμε την ιστορία της εταιρείας από την αρχή, όταν συνιδρυτής της ήταν ο Τράβις Κάλανικ, μέχρι σήμερα.
2008: Μια κρύα νύχτα στο Παρίσι
Η ιδέα για την επιχείρηση προέκυψε «ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ στο Παρίσι», όπως συνεχίζει να αφηγείται ο ιστότοπος της Uber, όταν ο επιχειρηματίας Τράβις Κάλανικ και ο μηχανικός υπολογιστών Γκάρετ Καμπ δεν έβρισκαν ταξί. «Τότε γεννήθηκε η ιδέα για την Uber».
2009: Ίδρυση
Η εταιρεία ιδρύεται στο Σαν Φρανσίσκο με την επωνυμία UberCab. Στην πρώτη παρουσίασή της σε ένα ακροατήριο επενδυτών, οι Κάλανικ και Καμπ περιγράφουν μια επαγγελματική υπηρεσία αυτοκινήτου που θα παρέχει μια ταχύτερη, πολυτελή εναλλακτική λύση στα ταξί μέσω μιας εφαρμογής για κινητά.
2010: Τα πρώτα αυτοκίνητα βγαίνουν στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο
Ο Κάλανικ διορίζεται διευθύνων σύμβουλος της Uber. Στις 5 Ιουλίου η εταιρεία λαμβάνει το πρώτο της αίτημα διαδρομής και αυτοκίνητα βγαίνουν στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο. Η UberCab διατάσσεται αμέσως να παύσει τη λειτουργία της υπό την απειλή προστίμων ή ακόμα και φυλάκισης.
2011: Νέα Υόρκη
Η Uber ξεκινά τη λειτουργία της στη Νέα Υόρκη προκαλώντας αντιδράσεις. Επεκτείνεται στη Γαλλία, στην πρώτη έξοδό της από τις ΗΠΑ.
2012: Λονδίνο και Άμστερνταμ
Η πρώτη διαδρομή της Uber στο Λονδίνο πραγματοποιείται τον Ιούνιο του 2012, καθιστώντας το Ηνωμένο Βασίλειο τη δεύτερη ευρωπαϊκή αγορά της εταιρείας. Η Uber επεκτείνεται στο Άμστερνταμ, την τρίτη ευρωπαϊκή πόλη της και έδρα του ευρωπαϊκού κλάδου της. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2012, η Uber έχει παρουσία σε 20 τοποθεσίες, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της.
2013: Επιτάχυνση
Η Uber λειτουργεί σε περισσότερες από 40 νέες τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο. Οι νέες χώρες περιλαμβάνουν την Ιταλία, τη Γερμανία, την Κίνα, την Ινδία και τη Ρωσία. Υπάρχουν λανσαρίσματα στο Γιοχάνεσμπουργκ, την Πρετόρια και το Κέιπ Τάουν, σηματοδοτώντας την παρουσία της στην αφρικανική ήπειρο.
2014: Αμφισβήτηση για το God View και την υπόθεση βιασμού στο Δελχί
Ο πρώην βοηθός του Μπαράκ Ομπάμα, Ντέιβιντ Πλουφ, προσλαμβάνεται για να ηγηθεί της ομάδας πολιτικής τον Αύγουστο. Τον Νοέμβριο, στέλεχος της Uber ερευνάται για τη χρήση του God View (ενός εργαλείου που του επιτρέπει να παρακολουθεί τις κινήσεις οποιουδήποτε πελάτη) σε δημοσιογράφο. Τον Δεκέμβριο η Uber συγκεντρώνει 1,2 δισ. δολάρια και η αξία της αποτιμάται σε 40 δισ. δολάρια. Η Uber δηλώνει ότι λειτουργεί σε 250 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο. Μέρες αργότερα, ένας οδηγός Uber κατηγορείται για βιασμό επιβάτη του και η λειτουργία της εταιρείας απαγορεύεται στο Δελχί. Η Uber ξεκινά να δραστηριοποιείται στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας και την Ισπανία, αλλά οι δραστηριότητές της στην τελευταία αναστέλλονται μετά από μια σειρά διαμαρτυριών από ενώσεις ταξί.
2015: Ανάπτυξη του συστήματος kill switch, μετά από έφοδο των Αρχών
στα γραφεία του Άμστερνταμ
Τα γραφεία της Uber στο Άμστερνταμ δέχονται έφοδο επειδή λειτουργούν παράνομα. Η εταιρεία αναπτύσσει ένα εργαλείο ρυθμιστικής φοροδιαφυγής που ονομάζεται kill switch, το οποίο κλείνει την πρόσβαση σε υπολογιστές όταν οι Αρχές εισέρχονται στα γραφεία της. Οι διαδηλώσεις κατά της Uber στη Γαλλία γίνονται βίαιες, καθώς οδηγοί ταξί επιτίθενται σε οδηγούς που εκτιμάται ότι εργάζονται για την Uber. Ομάδα Αμερικανών οδηγών υποβάλλει ομαδική αγωγή κατά της Uber και του ανταγωνιστή της Lyft, με τον ισχυρισμό ότι έχουν χαρακτηριστεί εσφαλμένα ως ανεξάρτητοι εργολάβοι ενώ θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως εργαζόμενοι. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι έχει πραγματοποιήσει 1 δισεκατομμύριο διαδρομές παγκοσμίως από το 2010. Η Uber Eats, η υπηρεσία παράδοσης σε πακέτο, κάνει το ντεμπούτο της στο Σικάγο, το Λος Άντζελες και τη Νέα Υόρκη.
2016: Πώληση στην Κίνα
Τον Αύγουστο, η Uber πουλά τις δραστηριότητές της στην Κίνα στην Didi – πρώτη μεγάλη υποχώρηση για μια εταιρεία που θέλει να επεκταθεί. Τον Σεπτέμβριο λανσάρει τα πρώτα αυτοοδηγούμενα οχήματα στο Πίτσμπουργκ και τον Δεκέμβριο σπεύδει να κάνει το ίδιο στο Σαν Φρανσίσκο. Η λειτουργία αυτή αναστέλλεται, καθώς η εταιρεία δεν έχει αιτηθεί έγκριση από τις Αρχές της πόλης.
2017: Τρομακτική χρονιά
Η Uber αντιμετωπίζει αντιδράσεις κατά τη διάρκεια μιας διαμαρτυρίας ενάντια στη μουσουλμανική απαγόρευση της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία προκαλεί δημόσιες εκκλήσεις για αναστολή της λειτουργίας της. Εβδομάδες αργότερα, η πρώην υπάλληλος της εταιρείας Σούζαν Φάουλερ δημοσιεύει μια ανάρτηση σε blog, στην οποία περιγράφει λεπτομερώς τον σεξισμό και την παρενόχληση που αντιμετώπισε στην εταιρεία.
Πολλές από τις άλλες παραβάσεις της εταιρείας έρχονται στο φως, οδηγώντας στην αποχώρηση αρκετών στελεχών. Η Google μηνύει την Uber για κλοπή εμπορικών μυστικών. Η Uber προσλαμβάνει τον πρώην γενικό εισαγγελέα των ΗΠΑ Έρικ Χόλντερ προκειμένου να διεξαγάγει έρευνα για όλα τα ζητήματα της εταιρείας. Ο Χόλντερ και το δικηγορικό του γραφείο συνιστούν να αφαιρεθούν οι αρμοδιότητες του Κάλανικ. Εκείνος παραιτείται και στη θέση του προσλαμβάνεται ο Ντάρα Κοσροβσάχι. Η εταιρεία καταγράφει καθαρές ζημιές ύψους 4,5 δισ. δολαρίων.
2018: Πώληση στην Grab, διακανονισμός με την Google, 10 δισ. διαδρομές
Η Uber πουλά τον βραχίονά της στη νοτιοανατολική Ασία στον ανταγωνιστή της Grab, ένα χρόνο μετά την πώληση των δραστηριοτήτων της στη Ρωσία σε έναν άλλο ανταγωνιστή, τη Yandex. Διακανονίζει την αγωγή για κλοπή εμπορικού μυστικού που άσκησε η Google για 245 εκατ. δολάρια. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι διπλασίασε τις διαδρομές της σε λίγο περισσότερο από ένα έτος, από 5 δισ. στις 20 Μαΐου 2017 σε 10 δισ. στις 10 Ιουνίου 2018.
2019: Χρηματιστήριο
Η Uber σημειώνει πτώση 7,6% την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης της μετοχής της στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, στις 10 Μαΐου 2019. Ισχυρίζεται ότι έχει φτάσει τους 111 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες το τελευταίο τρίμηνο του 2019, ότι έχει πραγματοποιήσει 6,9 δισεκατομμύρια διαδρομές κατά τη διάρκεια αυτού του έτους και ότι διαθέτει 3,8 εκατομμύρια οδηγούς παγκοσμίως.
Τους μήνες μετά την εισαγωγή της εταιρείας στο χρηματιστήριο, ο Κάλανικ πουλά μετοχές της Uber αξίας άνω των 2,5 δισ. δολαρίων και παραιτείται από το διοικητικό συμβούλιο.
2020: Αυτονομία και ξεπούλημα
Η Uber πουλάει το μερίδιό της στην startup Aurora, τερματίζοντας τις μακροχρόνιες φιλοδοξίες της να αναπτύξει ένα όχημα που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τους οδηγούς. Εξαγοράζει την ανταγωνίστριά της στον τομέα διανομής Postmates και τη συγχωνεύει με τη λειτουργία της Uber Eats, σηματοδοτώντας την απόφαση της εταιρείας να δώσει προτεραιότητα στην παράδοση τροφίμων. Η Uber και οι ομόλογοί της στην gig economy ξοδεύουν το ποσό ρεκόρ των 220 εκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να προωθήσουν μια ψηφοφορία στην Καλιφόρνια που θα επιτρέψει στην εταιρεία να συνεχίσει να αντιμετωπίζει τους οδηγούς της ως εργολάβους.
2021: Αριθμός ρεκόρ ενεργών χρηστών
Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι κατέχει το ρεκόρ των 118 εκατομμυρίων ενεργών χρηστών. Στην προσπάθεια της Uber να διατηρήσει το μοντέλο της χρήσης εργατικού δυναμικού ελεύθερων επαγγελματιών, μεγάλο πλήγμα επιφέρει απόφαση δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου που αναγκάζει την εταιρεία να αντιμετωπίζει τους οδηγούς της ως υπαλλήλους.
2022: Δημοσιεύονται τα εσωτερικά έγγραφα της Uber
Τα αρχεία Uber αποκαλύπτουν την τεράστια προσπάθεια πιέσεων που ασκούσε η εταιρεία σε μια καθοριστική στιγμή της ανάπτυξής της. Η Uber καταγράφει άλλη μια απώλεια ύψους 5,9 δισ. δολαρίων στην πρόσφατη τριμηνιαία έκθεσή της. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η εταιρεία ισχυρίζεται ότι δραστηριοποιείται σε 1.200 τοποθεσίες παγκοσμίως.